1. Bệnh thiên đầu thống là gì?
Thiên đầu thống là tên gọi khác của glocom, tăng nhãn áp hay cườm nước. Trong bệnh lý này, áp suất thủy dịch tăng cao trong mắt sẽ gây tổn thương dây thần kinh thị giác, làm suy giảm thị lực và có thể dẫn tới mù lòa vĩnh viễn. Bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi nhưng phổ biến nhất là người trung niên và cao tuổi.
2. Nguyên nhân gây bệnh thiên đầu thống
Thông thường, thủy dịch trong mắt chảy tự do qua tiền phòng và thoát ra ngoài qua hệ thống dẫn lưu là lưới trabecular và ống Schlemm. Nếu hệ thống đó bị tắc nghẽn hoặc hoạt động kém hay lượng thủy dịch sản xuất quá nhiều sẽ khiến áp lực bên trong mắt (nhãn áp) tăng lên, gây chèn ép và làm hỏng dây thần kinh thị giác.
3. Triệu chứng và phân biệt 2 dạng thiên đầu thống
3.1. Thiên đầu thống góc đóng
Thiên đầu thống góc đóng xảy ra khi mống mắt phình ra phía trước làm thu hẹp hoặc chặn góc thoát thủy dịch do giác mạc và mống mắt hình thành. Kết quả là thủy dịch không thể lưu thông khiến cho áp suất nhãn cầu tăng lên. Thiên đầu thống góc đóng có thể xảy ra đột ngột (thiên đầu thống góc đóng cấp tính) hoặc tiến triển từ từ (thiên đầu thống góc đóng mãn tính).
Triệu chứng: thiên đầu thống góc mở có thể gây ra các điểm mù loang lổ ở ngoại vi hoặc trung tâm hình ảnh hoặc tầm nhìn đường hầm (rõ ở trung tâm, tối đen ở ngoại vi) trong giai đoạn nặng.
3.2. Thiên đầu thống góc mở
Thiên đầu thống góc mở là dạng bệnh phổ biến nhất. Trong đó, góc thoát dịch được hình thành bởi giác mạc và mống mắt vẫn mở, nhưng lưới trabecular – kênh phụ dẫn lưu thủy dịch bị chặn một phần, khiến cho áp lực trong mắt dần dần tăng lên. Bệnh thường tiến triển chậm nhưng đến khi nhận biết được thì thị lực đã bị tổn hại nghiêm trọng.
Triệu chứng: bệnh thiên đầu thống góc đóng có xu hướng xảy ra đột ngột với các triệu chứng nghiêm trọng hơn như: đau mắt, cảm giác căng tức mắt; đau nhức đầu dữ dội; nhìn thấy quầng sáng như cầu vồng xung quanh bóng đèn; buồn nôn và nôn mửa; nhìn mờ, tầm nhìn bị thu hẹp,…
4. Yếu tố nguy cơ gây bệnh thiên đầu thống
Nhãn áp bên trong cao
Người bệnh trên 60 tuổi
Người da đen, Châu Á hoặc Tây Ban Nha
Tiền sử gia đình có người bị tăng nhãn áp
Mắc bệnh mạn tính khác như bệnh tim mạch, bệnh tiểu đường, huyết áp cao, huyết áp thấp, thiếu máu hồng cầu hình liềm…
Giác mạc mỏng ở trung tâm
Bị tật khúc xạ như cận thị hoặc viễn thị
Từng bị chấn thương mắt hoặc trải qua phẫu thuật mắt
Dùng thuốc corticosteroid trong thời gian dài, đặc biệt là thuốc nhỏ mắt
Ban biên tập OPFE.