Bại não là một tình trạng bệnh lý gây ra bởi những tổn thương của bộ não lúc còn đang phát triển. Tại các nước phát triển, tỷ lệ mắc bại não là 1,8-2,3 trên 1.000 trẻ sơ sinh sống. Tỷ lệ này khoảng 1,8 phần nghìn, chiếm gần 32% số trẻ tàn tật. Bại não gặp ở bé trai nhiều hơn bé gái.
1. Trẻ mắc bệnh bại não thường có các triệu chứng như:
Trẻ yếu hoặc mềm nhẽo sau khi đẻ
Trẻ không bú, lưỡi lè ra ngoài hoặc rụt vào trong
Đầu trẻ nhọn hoặc to quá cỡ và ngày càng to theo năm tháng
Trẻ chậm đi, chậm nói
Bại não là căn bệnh đứng đầu trong các bệnh gây tàn tật ở trẻ em. Tại Việt Nam, mỗi năm có khoảng 200.000 trẻ em mắc căn bệnh này. Bệnh bại não nếu không được phát hiện và chữa trị kịp thời có thể dẫn tới biến chứng nguy hiểm như: Chậm trí, giảm thị lực, thính lực và động kinh.
2. Nguyên nhân dẫn tới bại não ở trẻ nhỏ
Bại não không phải là rối loạn do một nguyên nhân duy nhất. Đây là một nhóm các rối loạn kiểm soát vận động giống nhau với nhiều nguyên nhân khác nhau.
Bại não bẩm sinh do các tổn thương não xảy ra khi thai nhi còn nằm trong tử cung hoặc trong khi sinh (chiếm 70%). Ở Mỹ có khoảng 10% trẻ bị bại não sau khi sinh. Các tổn thương não xảy ra ở trẻ trước 5 tuổi, sau các nhiễm khuẩn thần kinh hay chấn thương sọ não.
– Các nguyên nhân bại não thường do:
Nhiễm trùng trong thời kỳ mang thai như: Nhiễm virus rubella, nhiễm trùng ối, nhiễm trùng hệ tiết niệu sinh dục của mẹ.
Vàng da sơ sinh dẫn tới lắng đọng sắc tố trong não, tổn thương não, xuất huyết não.
Ngộ độc cấp hoặc mạn tính trong thời kỳ mang thai.
Nhau thai bất thường, không cung cấp đủ oxi và chất dinh dưỡng cho thai nhi.
Bất đồng nhóm máu giữa mẹ và con.
Trẻ đẻ thiếu tháng hoặc nhẹ cân.
3. Cách phòng tránh
“Phòng bệnh hơn chữa bệnh”. Nắm được cách phòng tránh bại não là bạn có kiến thức để giúp các trẻ nhỏ tránh được những dị tật không đáng có từ căn bệnh này.
Nâng cao chất lượng chăm sóc phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ và phụ nữ có thai nhằm giảm thiểu những biến chứng của thai kỳ.
Tiêm phòng đề phòng các bệnh về não.
Thai phụ phải hạn chế nguy cơ nhiễm các loại virut.
Đưa trẻ tới cơ sở y tế khám ngay khi phát hiện có dấu hiệu vàng da.
Phòng tránh tai nạn cho trẻ như: Tai nạn giao thông, ngạt nước.
Ngoài ra, bố mẹ nên cho trẻ thăm khám thường xuyên để theo dõi, siêu âm, kiểm tra những bất thường để bệnh nhi sinh ra không bị tình trạng thiếu tháng hay ngạt trong khi sinh.
4. Điều trị bại não ở trẻ
Bại não không thể chữa khỏi hoàn toàn, tuy nhiên các triệu chứng và các khuyết tật có thể được giảm bớt bằng:
Phương pháp vật lý trị liệu (PT): Giúp trẻ em phát triển cơ bắp khỏe mạnh hơn và có thể thực hiện các động tác như đi bộ, ngồi, và giữ thăng bằng.
Trị liệu vận động (OT): Với trị liệu vận động, trẻ sẽ phát triển được các kỹ năng vận động, chẳng hạn như bé biết tự mặc quần áo, tự xúc và ăn thức ăn và tập viết.
Tư vấn tâm lý và phẫu thuật.
Các loại thiết bị đặc biệt: chẳng hạn như niềng răng và nẹp, cũng có thể giúp ích cho trẻ.
Trị liệu ngôn ngữ: Giúp trẻ học được kỹ năng nói.
(Gia đình nên đưa trẻ đến các trường học đặc biệt hoặc các dịch vụ xã hội được thiết kế đặc biệt dành riêng cho trẻ bại não để trẻ phát triển và điều trị tốt hơn.)
Ban biên tập OPFE.